Gedragsantwoorden

Gedragsantwoorden

Vaak kan een valkparkiet zich anders voordoen dan dat je gewend ben. Het opeens op de kop hangen en de vleugels spreiden is normaal gedrag, maar je zal de eerste keer wel raar opkijken. In de onderstaande tekst hebben wij de meest voorkomende vragen samengevat. Meer antwoorden kan je vinden in het andere onderwerp: Gedragsantwoorden betreft kweken

Houdingen van de kuif 
Een alerte valkparkiet houdt zijn kuifje recht overeind. Dit zien we als hij ergens van schrikt, of als hij iets vreemds hoort. Het kuifje kan ook plat liggen, hoewel daar ook verschil in zit. Als het kuifje ontspannen naar achteren wijst, of iets omhoog, is de valkparkiet zelf ook ontspannen. Ligt het echter strak op het kopje, kan het zijn dat de valkparkiet boos is. Dit is aan de hele mimiek te zien. Als je valkparkiet gekroeld wil worden, zal hij met gebogen kopje zitten, hopend op een aai. Vaak zijn hierbij de veertjes in het gezicht ook wat bol gezet.
Tekeningen hiervan kan je vinden op: http://www.valkparkiet.com/nl/files/gedrag.htm

Tikken op voorwerpen en/of rijgedrag
Het tikken op voorwerpen wordt gezien als machogedrag om de pop te verleiden en gaat soms vooraf het rijgedrag. Het mannetje tikt met de snavel op de bodem. Hij heeft dan zijn vleugels een beetje gespreid en fluit vaak ook een verleidelijk melodietje.

Bij het rijgedrag wordt een voorwerp of zelfs een persoon of dier gebruikt om op te rijden. De valkparkiet wrijft met zijn onderlichaam op een neer tegen het object met de vleugels een beetje gespreid. Daarbij maakt hij vaak zachte geluidjes. Allebei het gedrag is niet af te leren omdat het natuurlijk gedrag is. Moedig het rijgedrag niet aan als de valkparkiet het op een persoon doet!

Slopen
Slopen zit in de natuur van de valkparkiet. Ze vinden het heerlijk om lekker te knabbelen en te peuteren aan van alles en nog wat. Dit is niet zo prettig als het om je behang of bankstel gaat. Geef daarom voldoende afleiding in de kooi. Takjes van wilgenbomen vinden ze ideaal. Blijft de valkparkiet op dezelfde plek in de huiskamer slopen, probeer er dan voor te zorgen dat hij er niet meer bij kan, en geef hem iets wat hij wel mag slopen. Er zijn ook speelplankjes te koop, of zelf te maken.

valkparkiet gapen

Fotos: Gerda van Twillert

Niezen/gapen
Niezen komt vaak voor als er gepoetst wordt, dat komt door het stof wat vrijkomt. Geef hem wat badwatermogelijkheden in de kooi. Niest de valkparkiet de gehele dag door zonder aanwijsbare reden, dan is het verstandig om langs de dierenarts gaan. Ook als de valkparkiet niest en de neusdoppen zijn vuil/ vochtig of zijn vervormd of vergroot kan dit wijzen op een luchtweginfectie. Vaak krijg de valkparkiet dan antibiotica.

Gapen gebeurt heel vaak op een dag en is normaal gedrag. De valkparkiet ontspant zich en kan zijn bek ver opendoen en zo alle spieren rekken.

Krijsen
Valkparkieten gebruiken geluiden om te communiceren met soortgenoten. Valkparkieten die alleen gehouden worden, kunnen de mens als soortgenoot beschouwen. Ze leren door middel van bijvoorbeeld schreeuwen om aandacht te vragen. Dit schreeuwen kan soms behoorlijk irritant zijn als het langdurig aanhoudt. Vaak zijn valkparkieten die zonder een andere valkparkiet leven degene die schreeuwen. Dit komt doordat ze zijn ingesteld op de mens en dus de mens als maatje beschouwen. Als dan de persoon wegloopt dan begint de valkparkiet te schreeuwen. Hij roept dan om aandacht en wil zijn maatje terug. Om te zorgen dat dat minder wordt, moet dit gedrag strikt genegeerd worden. Geef de valkparkiet alleen aandacht als hij niet schreeuwt. Tijdens het schreeuwen zelfs niet naar de kooi kijken. Daarnaast moet de valkparkiet voldoende afleiding hebben, zoals de valkparkiet meenemen in het huis, radio aanzetten en voldoende speeltjes kopen. Wat de meest voorkomende oplossing is, is om een valkparkiet erbij te kopen. Dan kan de valkparkiet de aandacht op een andere valkparkiet richten. Is hij echter te lang alleen geweest dan kan het zijn dat hij geen klik met de nieuwe valkparkiet vindt. Een valkparkiet kan ook schreeuwen als hij in paniek is maar dat gaat vrij snel over als je hem rustig toespreekt op een afstand of eventueel de ruimte iets donkerder maakt.

Gooi niet een doek over de kooi omdat de valkparkiet dan ‘gestraft’ wordt omdat hij je mist, of hij raakt in paniek. Geef vooral ook geen gehoor aan de oproep door terug te roepen of door andere dingen te doen waardoor je reageert.

Meerdere vogels
Vaak is dit schreeuwgedrag niet gedurende de gehele dag, maar alleen bij etenstijd ( s morgens en aan het einde van de dag) of het horen van andere valkparkieten die ze niet kunnen zien.  Heb je een groep bij elkaar en er zijn geen andere vogels in de buurt en ze blijven schreeuwen. Kijk dan of ze ergens bang voor zijn en of ze voldoende eten en/of drinken hebben.

Blazen
Een valkparkiet blaast als hij zich bedreigt voelt, boos of bang is, of om zijn nest te verdedigen. Valkparkieten blazen ook wel eens naar elkaar. Dit lost zichzelf vaak wel op, maar als je valkparkiet naar jou blaast is dat niet zo leuk. Bij een oudere valkparkiet is dit niet zo eenvoudig op te lossen, omdat je een oudere valkparkiet niet goed meer tam kan maken. Met een jonge valkparkiet is dit nog goed te doen. Kijk hiervoor naar het Stappenplan Tam Maken.

Een valkparkiet op het nest zal ook naar je blazen als je het broedblok open maakt. Hij/zij zal hierbij ook zachtjes heen en weer wiegen. Het lijkt zo een beetje op een sissende slang. Dit gedrag is volkomen natuurlijk, en als de jongen eenmaal zijn uitgevlogen, zal de valkparkiet niet meer naar je blazen.

Ruzied84d8cfef388946c94a77e1b11d9ca18

Ook valkparkieten hebben wel eens ruzie met elkaar. Dit kan om de kleinste dingen gaan, zoals de beste zitplaats of om wie het eerst mag eten. Hierbij kunnen ze naar elkaar gaan happen, maar zullen elkaar niet of nauwelijks verwonden. Het beste is om hier niet tussen te komen, tenzij het gedrag zich blijft herhalen of er ernstige verwondingen te zien zijn. Soms is het een oplossing om meerdere voerbakken op te hangen, of de kooi anders in te delen zodat er meer keuze is in zitplaats.

Partnergedrag
Vogels die alleen gehouden worden, kunnen de eigenaar gaan zien als hun partner. Dit kan zich uiten in het opbraken van voer uit de krop voor de eigenaar (en soms ook voor spiegeltjes, haal die eruit) en het proberen te paren met de eigenaar (mannelijke vogels), bijvoorbeeld met de schoen of met de hand. Dit kan beschouwd worden als ongewenst gedrag. Voorkom een partner relatie met de vogel. Negeer het opbraken van voer en ander partnergedrag, laat de vogel niet met de hand of schoen en dergelijke paren. Het ergste is het schreeuwgedrag die kan ontstaan als je valkparkiet jou als partner ziet en jij niet meer in de ruimte bent. Wij raden dan aan om een valkparkiet van tegengestelde geslacht als partner te kopen. Het beste is om een tweede te kopen als je eerste nog jonger dan een jaar is.

Mensgedrag versus dierengedrag: jaloezie of niet? 
Inger van der Laan van valkparkiet.com heeft een duidelijk verhaal geschreven over het verschil in gedrag tussen mens en dier. Op de onderstaande link is het verhaal te lezen.
http://www.valkparkiet.com/sqlforum/index.php/topic,13630.0.html

Kopje op en neer(knikkend) en geluidjes maken
Vaak zie je dit gedrag bij valkparkieten die door de mens is opgevoed of nog hee jong is. Dit gedrag beduidt op bedelgedrag. De valkparkiet gaat dan met het kopje op en neer en maakt een zeurderig geluid. Dit doen ze ook als ze gevoerd willen worden. Houd hij alleen zijn hoofdje naar beneden en maakt geen geluid dan wil hij gekroeld worden in de nek. Doe dit niet op de rug want dat kan de hormonen verkeerd stimuleren.

Plukken: Een valkparkiet alleen
Als een valkparkiet zichzelf plukt dan is dit vaak medisch,maar begin met juiste voeding. Een lutino valk of een witmasker lutino (albino) heeft vaak een kaal plekje op de kop. Dit is normaal en zal dan ook niet dichtgroeien in de meeste gevallen. Eerst medische oorzaken uitsluiten, daarna pas aan gedragoorzaken denken zoals stress. Geef voldoende speeltjes en dingen om zich bezig te houden zoals wilgentakken om op te knagen als het stress is. Daarnaast kan het ook nog voedingstekort zijn. Kijk op de link bij voeding of je alles in huis hebt.

Veel slapen en/of trillen
Jonge valkparkiet slapen meer dan oudere valkparkieten. Vaak als jonge valkparkieten in een nieuwe omgeving komen zijn ze moe van alle indrukken die op ze af komen. Maar als de valkparkiet lang blijft slapen en op twee poten gaat slapen terwijl hij dat normaal niet doet dan kan het zijn dat hij ziek is. Ook kan hij op de bodem gaan slapen of met de kop in de veren terwijl hij dat normaal niet doet. Als je valkparkiet met veel slapen ook nog trilt dan is de valkparkiet in de meeste gevallen ziek of zwak. Dit kan komen door een ziekte die is opgelopen, verkeerde voeding of door het tekort voeren met pap.

Wil je weten of je valkparkiet ziek is. Kijk dan even bij ziekte.

Deze tekst is geschreven door Rianne en Linda van hobbykwekerijsephora.nl, Inger van der Laan en Peter Bosboom van valkparkiet.com.